Woeff Woeff

Het is niet eenvoudig Stefan Themersons Woeff Woeff of Wie vermoordde Richard Wagner (1951) in kort bestek te typeren. Want Wagner is in het echt nooit vermoord. Maar in deze roman van veertig pagina’s wordt de vertellende ‘ik’, die er part noch deel aan heeft, er wel degelijk voor opgehangen. Net als zijn vriend Lampadephor Metaphrastes, een personage dat zijn licht laat schijnen op het taalgebruik van hooggeplaatste mannen van actie. Zoals bij voorbeeld Truman, de Amerikaanse president die de atoombom op Hiroshima liet werpen; in 1951, het jaar waarin Woeff Woeff verscheen, was hij in zijn tweede termijn. In Themersons kleine roman is de president uit op de ontwikkeling van een chemisch wapen dat de linker arm en het rechter been verlamt. Deze absurde vertelling gaat over logica, taal, nutteloze en zelfs door niemand gelezen poëzie, en machthebbers.

Stefan Themerson, Woeff Woeff of Wie vermoordde Richard Wagner?, vertaling Nicolaas Matsier, De Bezige Bij, 1981; de roman werd opgenomen in Stefan Themerson, Woeff Woeff en ander proza, De Bezige Bij, 2003

Geselecteerde reacties

Dirk van Weelden, Raster 85: Themerson & Themerson, De Bezige Bij, 1999

Goed beschouwd is de fabel van deze novelle een regelrechte nachtmerrie, een tragedie. Drie onschuldige mensen worden door het justitieel apparaat ter dood gebracht, met instemming van de publieke opinie. Niet alleen wordt hun schuld nooit bewezen, ze worden schuldig bevonden aan een moord die ze onmogelijk gepleegd kunnen hebben, namelijk die op Richard Wagner, die meer dan een halve eeuw eerder in zijn bed is overleden. Een andere auteur zou er een naargeestig en metafysisch griezelverhaal van kunnen maken. Themerson schreef een scherpe, geestige en ontroerende ‘conte philosophique’.

Rob Schouten, Trouw, 1981

Woeff Woeff of wie vermoordde Richard Wagner? verschaft in veertig pagina’s een genoegen waarvan men vaak in romans lang verstoken blijft. Het verhaal is een soort kruising tussen nonsens en wijsbegeerte. Zo kan het voorkomen dat de ik-figuur gedurende enige tijd voortdurend van hond in mens en vice versa verandert.