Meneer Bruis bouwt zijn huis

Van de hand van het echtpaar Stefan en Franciszka Themerson verschenen in het vooroorlogse Polen tien educatieve kinderboeken. Die waren even informatief als speels. Stefan schreef, Franciszka illustreerde.

Deze non-fictie voor kinderen kon bijvoorbeeld gaan over het bouwen van huizen, en wat daarbij zoal komt kijken. Aan deze kinderboeken maakte de Tweede Wereldoorlog een eind. Het echtpaar belandde ten slotte in Londen en begon daar een nieuw leven. Beider families kwamen om in het ghetto van Warschau.

Van de vooroorlogse productie overleefde eigenlijk maar één boekje de oversteek naar Engeland. Dat was de vertaling/bewerking van het laatste Poolse kinderboek, Pan Tom Buduje Dom (1938). De vertaling/bewerking kwam in 1951 uit als Mr. Rouse Builds His House. Het boekje verscheen bij de eigen, altijd klein gebleven, uitgeverij van de Themersons, de Gaberbocchus Press.

Pan Tom werd een Engels heertje met bolhoed. Nicolaas Matsier vertaalde het kleine vierkante boekje als Meneer Bruis bouwt zijn huis. Het gaat over bouwen en tekenen; soorten onderkomens (slakkenhuizen, vogelnesten, paalwoningen, pagodes); vervoer (paard en wagen, bus, trein, vliegtuig); licht en verlichting; hoe het moet met water; soorten klokken (waterklok, polshorloge, wekker).

Stefan Themerson, Meneer Bruis bouwt zijn huis, illustraties Franciszka Themerson, vertaling Nicolaas Matsier, De Bezige Bij, 1983

Geselecteerde reacties

Joke Linders-Nouwens, Haarlems Dagblad, 1983

Meneer Bruis bouwt zijn huis is door logica en humor echt een boekje geworden waarvan zowel kinderen als volwassenen volop kunnen genieten.

Wim Brands, Leids Dagblad, 1983

Dit werkje van Themerson is geschikt om voor te lezen aan de zeer jeugdigen. En geef het ook gerust cadeau aan de al wat oudere kinderen. Trouwens, ondergetekende die weliswaar nog lang niet aan zijn pensioen toe is, maar toch de kinderschoenen al is ontgroeid, heeft ook genoten van dit boekje.

Jan Smeekens, Leesgoed, 1988

Thomas Bruis geeft architect Bouwer opdracht een huis voor hem te bouwen. Een lastige opdracht, want hij heeft nog niet nagedacht over wat hij wil hebben. Daarom laat de architect hem eerst alle mogelijkheden zien: van een slakkenhuis tot een wolkenkrabber. Als meneer Bruis eindelijk zijn wensen kenbaar heeft gemaakt, kan de bouw beginnen. Wat niet wil zeggen dat vanaf dat ogenbik alles van een leien dakje gaat. Daarvoor loopt hij steeds te hard van stapel. Hij bruist van energie en dat speelt hem danig parten. Langzamerhand bekruipt je het gevoel dat er met dit boekje meer aan de hand is. Dat de schrijver vooral duidelijk wil maken waarom het meneer Bruis zo vergaat: hij praat eerst en denkt later. Franciszka Themerson illustreerde het geestige, nooit nadrukkelijk informerende boekje met weldadig eenvoudige lijntekeningen en alleraardigste typografische grappen.